کشتن گوزن مقدس؛ جدیدترین فیلم یورگوس لانتیموس که پیش‌تر فیلم‌هایی مانند دندان نیش و خرچنگ (لابستر) را از او دیده بودیم، مخلوطی است از فضای رازآلودِ فیلم‌های لینچ، ساختارِ فیلم‌های کوبریک، آزارِ فیلم‌های هانکه و طنز سیاهِ فیلم‌های پولانسکی. مخلوطی عجیب که تماشایش به تجربه‌ای غیرمعمول می‌ماند. تجربه‌ای که می‌تواند مسحورکننده و درعین‌حال آزاردهنده هم باشد تا جایی که حتی کالین فارل بازیگر اصلی فیلم را هم تحت تأثیر قرار بدهد. (فارل اشاره کرده که وقتی برای اولین بار متن فیلمنامه را خوانده، نتوانسته خود را کنترل کند و حالش به هم‌خورده است). پس طبیعی است که خیلی از تماشاگران هم نتوانند تا آخر کار دوام بیاورند. فیلم ماجرای یک انتقام را تعریف می‌کند. انتقامی که البته با تمام فیلم‌هایی که تابه‌حال در تاریخ سینما با این مضمون دیده‌ایم فرق می‌کند. انتقامی الهام گرفته از موقعیت مرکزی داستان «ایفی‌ژنی» ِ اوریپید که نام فیلم هم مستقیماً به آن اشاره می‌کند. گوزن مقدسی که از سوی آرتمیس (الهه شکار) فرستاده می‌شود تا به جای دختر بزرگ آگاممنون (ایفی ژنی) قربانی شود.
کشتن گوزن مقدس
The Killing of a Sacred Deer
کارگردان: یورگوس لانتیموس
نویسنده فیلمنامه: یورگوس لانتیموس،افتیمیس فیلیپو
بازیگران: کالین فارل،نیکول کیدمن،بری کیوگان
ژانر: درام، تریلر
مدت زمان فیلم: 121 دقیقه
کشور: انگلیس،ایرلند،آمریکا
زبان: انگلیسی، فرانسه
تاریخ اکران: 28 دسامبر ۲۰۱7
واکنش منتقدان
یورگوس لانتیموس در مصاحبه با ایندیپندنت
من شخصاً دوست دارم به آدم‌ها این فرصت را بدهم که فعالانه درگیر تماشای فیلم شوند. می‌خواهم ساختار فیلم‌ها به‌گونه‌ای باشد که هم احساس ناراحتی کنید و هم درعین‌حال بتوانید از آن لذت ببرید، تحت تأثیر قرار بگیرید و درباره معنای همه‌چیز فکر کنید و درنهایت امیدوارم تمایلی شدید در شما ایجاد شود که به فکر کردن ادامه دهید. من و افتیمیس (فیلیپو، همکار فیلمنامه نویسش) بلد نیستیم یک فیلم سرراست بسازیم، کاری که بلدیم همین است که می‌بینید.
جان بلیسدیل/ Cinevue
پیش‌تر مضمون «خانواده‌ی در مخاطره» را در شمایل فانتزی‌اش در آثار هنرمندانی چون لیام نیسن و هریسون فورد و در قالب جدی‌تر در فیلم‌های «بازی‌های مسخره» میشل هانکه و «سگ‌های پوشالی» دیده بودیم. اما لانتیموس به شیوه و قانون دیگران بازی می‌کند. در آثار او وقتی همه‌چیز به شکلی فزاینده غم‌انگیز و تأسف‌بار است، شخصیت‌ها منطقِ جامعه ستیزانه‌ای را که فیلم در لحنی از رئالیسم جادویی القا می‌کند، می‌پذیرند و در آن غوطه‌ور می‌شوند. زوج فارل و کیدمن همان ترکیبی است که لانتیموس برای نقش‌های خالی از روح و نشاط انسانی‌اش نیاز دارد. دو هنرمند با اجراهایی درخشان که تا انتهای کار قدرتمند پیش می‌روند. بدون شک خیلی‌ها از این فیلم متنفر خواهند شد؛ اما من معتقدم که اگر دیوید لینچ به طور جدی از سینما کنار کشیده باشد، جایگاه خالی چنین هنرمند سورئالیستی متعلق به یورگوس لانتیموس است.
گرگوری الوود/ Collider
از بسیاری جهات، این فیلم اقتباس شخصی کارگردان از فیلم «بازی‌های مسخره» میشائیل هانکه است. یک نمایش اخلاقی شوکه کننده که در آن هیچ کنترل و انتخابِ بی‌دردسر یا پایان خوشی وجود ندارد. تفاوت در اینجاست که برخلاف هانکه که بر روی ماهیت اجتناب‌ناپذیر مرگ تمرکز می‌کند، لانتیموس بیشتر به دنبال نمایش ترس است، ترسی که هم شخصیت‌ها و هم مخاطبان فیلم با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. او تنها به فکر آزردن شما نیست، بلکه می‌خواهد از لحاظ احساسی شما را به مرز ویرانی برساند.
محمد وحدانی/سایت شخصی
یک نیمه ابتدایی درگیرکننده‌ی باطمانینه و پرجزئیات با کارگردانی صحنه‌های مرموز و فضاسازی درجه یک. یک نیمه پایانی که صرفاً در جلو بردن داستان خلاصه شده و در بستن گره‌های داستانی. حیف از منش و چهره نوجوان عجیب و غریب فیلم و افسوس برای نیکول کیدمنی که بالاخره اینجا خوب بود و واحسرتا از کالین فارلی که همیشه خوب است.
وحید مرتضوی/سایت شخصی
در خرچنگ هنوز می‌شد نشانه‌هایی از ظرافت و ریزه‌کاریِ فیلم‌های پیشین لانتیموس را دید، اما کشتن گوزن مقدس حتی صریح تر از آن، اشتیاق سازنده‌اش را در حرکت به سمت یک سینمای ژنریکِ «اینترنشنال» نشان می‌دهد. البته فیلمِ یک‌دست‌تری از خرچنگ است و در آن می‌توان حتی معنای «جاه‌طلبی کوبریکی» را که موضوع بحث دوستداران فیلم است را هم تا حدی درک کرد. اما بخشی از مشکل فیلم (و تحلیل‌های دوستدارانش) از اینجا می‌آید که «ژانر» همچنان بیشتر به‌عنوان یک «پکیجِ» استاندارد تعریف می‌شود، تا یک گونه و نوع پر از درزها و شکاف‌ها که تاریخ و دینامیک پیچیده‌ی خودش را دارد. و از دل همین درزها و شکاف‌ها بوده که دیده‌ایم چطور کسانی همچون دی‌پالما یا کارپنتر ژانر را به واقعیت و تاریخ و بازنمایی خشونت را به وجوه انضمامیِ آن پیوند زده‌اند. چه اهمیتی دارد که کشتن گوزن مقدس نسخه‌ای مدرن و به‌روزشده از ایفی‌ژنیِ اوریپید باشد، وقتی هرچقدر که بیشتر به این داستان انتقامِ «چشم در برابر چشم» و قربانی‌کردن یک عزیز خیره می‌شویم، آن‌را خالی‌تر می‌یابیم؟ تفاوت فیلمی همچون تو هرگز واقعاً اینجا نبودی (لین رمزی) با کشتن گوزن مقدس در حرکت از چنین نقطه نظرهایی برجسته می‌شود.
پرویز جاهد/سینما-چشم
به نظر من اگر هارولد پینتر یا بکت یا اوژن یونسکو می‌خواستند فیلمی ابزورد با مایه‌های ترسناک و انجیلی بسازند احتمالاً چیزی می‌شد شبیه «کشتن گوزن مقدس» ِ لانتیموس. فیلمسازی که دنیای فیلم‌هایش بسیار غریب، کابوس گونه و ترسناک‌اند. با اینکه آدم‌های این فیلم لانتیموس به اندازه «دندان نیش» یا «آلپ» یا «لابستر» عجیب و غریب نیستند و عادی‌تر به نظر می‌آیند اما وقتی که آنها قرار است در وضعیت هولناکی که لانتیموس برایشان تدارک دیده گرفتار شوند، دیگر اعمال و رفتارشان به تدریج عجیب، شیطانی و ترسناک می‌شود. «کشتن گوزن مقدس»، فیلمی در مایه‌های «طالع نحس» است که به سبک لانتیموس روایت می‌شود. بازی کالین فارل عالی و بازی نیکول کیدمن، متقاعدکننده است.
اینجا بخوانید: نقد فیلم «کشتن گوزن مقدس»
