با گذشت یک قرن از پیروزی انقلاب کمونیستی در روسیه، مورخان و پژوهشگران به بازنگری و مرور جنبههای مختلف این انقلاب، از جمله «هنر انقلابی» آن روی آوردهاند و پرسش اصلی آنان این است که چگونه هنرِ تجربهگرا و آوانگاردی که در اوایل انقلاب رواج پیدا کرده بود، در سالهای آینده به عنوان سبکی منحط و بیگانه مردود شناخته شد؟
پس از انقلاب فوریه ۱۹۱۷ با سقوط تزاریسم و ایجاد فضای باز سیاسی، بسیاری از هنرمندان، نویسندگان، شاعران، طراحان، معماران و اهالی تئاتر و سینما امیدوار شدند که بتوانند عرصه هنر و ادبیات را خارج از کنترل و هژمونیِ دستگاه قدرت، به پیشرفتهای بزرگتری برسانند؛ اما عمرِ دولت ائتلافی کوتاه بود و با جنگ داخلی و خشونت و سرانجام با قیام اکتبر ۱۹۱۷، سرنگون شد. با سقوط دولت ائتلافی، بلشویکها بهطور انحصاری، قدرت را بهدست گرفتند. دولت انقلابی جدید در اواسط دههی ۱۹۲۰ شروع به ابراز نارضایتی از هنر رادیکال و انتزاعی کرد و اصولی را تعریف کرد که به واسطهی آن، تمام عرصههای هنر را به خدمت اهداف سوسیالیسم در میآورد. تجربهگرایی، که از زمان انقلاب رواج پیدا کرده بود، اکنون در شوروی سبکی بیگانه محسوب میشد؛ چراکه برای پیش بردن آرمانهای انقلاب، امر فرهنگی باید برای تودهها قابل فهم میبود. بنابراین، هر چیزی که اندکی پیچیدهتر، مبتکرانهتر، یا اصیلتر بود برچسبِ «بیمصرف» بودن میخورد و حتی احتمال میدادند که خطرناک باشد. هنر انتزاعی با اهداف انقلاب همخوانی نداشت و دورهی آزادی برای هنر آوانگارد به سر رسیده بود.
در ۲۳ آوریل ۱۹۳۲، کمیتهی مرکزی حزب از تشکیل «اتحادیهی هنرمندانِ اتحاد جماهیر شوروی» خبر داد که وظیفه داشت رئالیسم سوسیالیستی را به عنوان تنها سبک مورد قبول در بیان هنری به هنرمندان تحمیل کند. از آن پس مقرر شد که هنر باید فقط پیکار انسانها را برای پیشبرد سوسیالیسم به سوی زندگی بهتر به تصویر بکشد. هنرمندِ خلاق باید با واقعگرایی، خوشبینی و حماسهآفرینی به طبقهی کارگر خدمت میکرد.
در ویدیو- مقالهی بالا، داستانِ چرخشِ هنر انقلابی در اتحاد جماهیر شوروی از جنبش «آوانگارد» تا رسیدن به «رئالیسم سوسیالیستی» بازگو شده است.
منبع ویدیو: Then&Now
ترجمه و زیرنویس: پتریکور
سلام. گئورگی پلخانف در سال 1918 فوت کرده، در فیلم نقل قولی از وی آورده شده و گفته شده که در سال 1924 پلخانف گفته است … . میشه این رو برای من توضیح بدید، باتشکر از سایت خوبتون
سلام و ممنون از توجه و تذکرِ به جای شما. مشکل از زیرنویس بود و اصلاح شد.